HAVUCLU MANTAR CORBASI VE MSG HAKKINDA BIRAZ BILGI

MSG yani "Monosodium Glutamate"  ile ilk tanismamiz, disarida yedigimiz bazi yemeklerden sonra esimin korkunc bas agrisi ile eve donmesiyle ve bizim bunun nedeni ne olabilir ki diye arastirmamizla olmustu. Diger pek cok arkadasin blogunda MSG ile ilgili yazilar gordukce, ben de yazmaliyim diye dusundum. Ne kadar cok insan farkinda olursa o kadar iyi. Dun aksam yemegine mantar corbasi yapinca aklima hazir corbalar ve hepsinin iceriginde MSG olmasi geldi. Tam da MSG'den bahsetmek icin guzel bir tarif dedim kendi kendime:)

Ozellikle "fast food" restoranlarda pisirilen yemeklerde, en cok da Cin lokantalarinda kullanilan MSG, kotu ununun yayilmaya baslamasindan sonra biraz geri adim atti ve hatta bazi Cin lokantalarinin camlarinda "NO MSG" afislerini gormeye basladik. Ama ne kadar geri adim atilsa da o kadar yaygin bir sekilde kullaniliyor ki, yayilma hizina yetismek mumkun olmadi. Bunda Amerika'nin meshur "FDA" yani Food and Drug Administration yani Amerikan Gida ve Ilac Dairesi tarafindan guvenli  olarak ilan edilmesinin de cok etkisi oldu tabi. FDA sadece urunlerin icindekiler bolumunde listelenmesi sartini koyuyor gida sirketleri icin. Yoksa gidalarin icinde tuketilmesinde bir sakinca gormuyor. Sebep olarak da henuz yeterli arastirma yok bu konuda bahanesini kullaniyor. Oysa MSG'nin zararlari saymakla bitirilemiyor. Sorun sadece disarida yenen yemeklerde olsa belki durum daha kolay olabilirdi. Ancak islenmis gidalarin buyuk bir cogunlugunda da MSG kullaniliyor. Hatta en masum olarak dusundugumuz gidalarda bile. Gecenlerde elime Turkiye'den gelmis bir hazir corba gecti. Marka vermeyecegim cunku tum hazir corbalarda var sanirim MSG. Corbanin paketinde kocaman, dikkat cekecek sekilde tamamen dogal oldugu, hic katki maddesi icermedigi seklinde ibareler vardi. Nasil olur ki hic katki maddesiz diye gayri ihtiyari paketin arkasini cevirip icindekileri okumaya basladim. MSG neredeyse basrolu oynuyordu icindekiler kisminda:) MSG ureticileri dogalligiyla ilgili o kadar cok reklam yapmislar, o kadar cok ikna kampanyasina girismisler ki, sonunda MSG'ye dogal demek de dogal olmus. Peki nedir bu MSG? Neden yapilir?

 ajinomoto.com sitesinden alinmistir

MSG aslinda bir amino asit tuzu. Amino asitler ise proteinlerin yapi taslaridir. Glutamate amino asiti de bu amino asitlerden sadece biridir. MSG ureticileri, bu amino asitlerin vucutta zaten dogal olarak varoldugunu one surup, MSG'nin dogal bir madde oldugunda israr etmektedirler. Gercekten de vucutta bunlar hali hazirda bulunmaktadir. Ancak oyle bir hassas denge ile bulunmaktadirlar ki, disaridan bir mudahele durumunda, ozellikle disaridan vucuda bu maddeleri fazladan ekleme durumunda, bu hassas denge bozulmakta ve bazen geri donusu olmayan aksakliklara sebep olmaktadirlar. Dolayisiyla, vucuttaki dogal glutamate vucut icin iyiyken, disaridan aldigimiz glutamate vucut icin zararli olmaktadir.

Gida ureticilerinin MSG kullanmalarindaki sebep, MSG'nin aroma arttirici olmasidir. Deniz yosunu, soya fasulyesi, seker pancari gibi bitkilerde dogal olarak bulunan MSG, ozellikle et, baharat, tursu, corba, sekerleme, hamur isleri gibi gidalarin aromalarini kuvvetlendirerek, bu yemekleri yiyen insanlara, yemegin tadini oldugundan cok daha lezzetli hissettirmektedir. Bundan dolayi aliskanlik yapma ozelligi de olan MSG'li gidalari tuketen insanlar, bu gidalara bagimli olabilmektedirler. Basta da yazdigim gibi Cin restoranlarinda cok yogun olarak kullanilmasindan dolayi, MSG'nin sebep oldugu rahatsizliklara "Cin Restorani Sendromu" denmis. Gogus sikismasi, basagrisi, migren, vucutta uyusma hissi, bu yemekleri yiyenlerin yasadiklari problemlerden sadece bir kaci. Fareler uzerinde yapilan denemelerde, ozellikle genc farelerde, MSG'nin beyin hasarina sebep oldugu gorulmus. Aslinda MSG'nin zararlarini bal gibi de bilen gida ureticileri, Amerika'da uretilen bebek gidalarindan MSG'yi tamamen cikarmislar. Gercekten soyledikleri kadar dogal ve zararsiz olsaydi, sizce bebek gidalarindan cikarirlar miydi? Depresyon ve despresyona bagli diger rahatsizliklar da rapor edilen etkileri arasinda MSG'nin. Ayrica hayvanlar uzerinde yapilan denemelerde, disi hayvanlarda hamilelik oraninin cok cok dustugunu, erkek hayvanlarin da uretkenliginin azaldigini soyluyor arastirmacilar. Bu da insanlara farkettirmeden uygulanan dogum kontrolu yontemlerinden biri olabilir mi acaba diye aklima gelmiyor degil dogrusu. MSG'yi ayni aspartame gibi "Slow poison", yavas yavas olduren zehir diye adlandiranlar da var. Bazi gida sirketleri MSG'nin kotu unu yuzunden, paketlerin uzerine MSG yazmak yerine, MSG'nin diger isimlerini kullanmayi tercih ediyorlar. Boylelikle MSG tuketmek istemeyen insanlari kandirma yoluna gidiyorlar. Bu isimlerden bazilari sunlar:

Sodium glutamate

Glutamate

Glutamic Acid

Natrium Glutamate

Sodium Caseinate

Textured Protein

Yeast Food

Yeast Extract

Yeast Nutrient

Turkiye'de de sanirim bunlara benzer isimlerle bulunuyordur paketlerin uzerinde.

Kisaca sebep oldugu rahatsizliklari tekrar bir siralamak istiyorum MSG'nin:

Seker hastaligi riskini arttirir

Migren ve basagrisina sebep olur

ADHD riskini arttirir

Obeziteye sebep olur cunku daha fazla yedirir

Bagimlilik yapar

Otizm'e sebep olur

Vucutta kasintilara sebep olur

Mide rahatsizliklarina sebep olur

Ozellikle bebeklerde ve cocuklarda beyinde hasara yol acar

Sinir sisteminde hasara yol acar

Ureme sisteminde kalici hasarlara yol acar

Yuksek tansiyon riskini arttirir

Retinada zarara yol acar, hatta korluge sebep olabilir

Ve kimbilir daha bilinmeyen ne zararlari var. Aslinda binlerce katki maddesinden sadece biri MSG. Gida ureticilerinin, kendi urunleri daha uzun dayansin, daha lezzetli olsun, daha cok satin alinsin diye kullandiklari binlerce katki maddesinden biri. Biz tuketiciler aslinda ureticileri yonlendirme gucune sahipken, umursamayarak, ogrenmeye calismayarak, bilsek de almaya devam ederek, ureticilerin ekmegine yag suruyoruz. Neden Cin restoranlarinin bazilari MSG kullanmiyoruz diye ilan etmek zorunda kaldilar? Cunku bilinclenen kesimden elde edecekleri ticareti kacirmak istemediler. Biz almayi reddetsek, o maddelerin kullanilmadigi urunleri tercih etsek, sizce ureticiler hala bu zararli maddeleri kullanmakta israr edebilirler mi? Gelin alisverislerimizde akilli davranalim ve ne alirsak alalim, paketlerin uzerini okumayi aliskanlik haline getirelim. Ne zaman elimize bir hazir corba alsak, hazir et suyu, tavuk suyu tabletlerine elimiz gitse, cocuklarimizin yukarida bahsedilen hastaliklara yakalanmalarina sebep olacagimizi dusunelim ve birakalim o urunu rafina geri. Ne zaman patates cipsi, hazir kurabiye vs. alacak olsak, mutlaka icinde ne varmis diye okuyalim ve hatta elimizden geliyorsa evde yapip yemeyi tercih edelim. Riske attigimiz sadece kendi sagligimiz degil cunku; cocuklarimizin da sagligi...

Gelelim mantar corbasi tarifimize:)

Esim eskiden beri hazir corbalari hic sevmez. Hep sunni bir tadi var der dururdu. Bense digerlerini hic almasam da mantar corbasini cok sever ve arada bir alirdim. Ozellikle bu zararlarini ogrendikten sonra ben de almaz oldum. Bu tarif de canim annecigimin tarifi. Hem esim, hem cocuklar cok severek yiyorlar. Hazirindan  kesinlikle daha guzel oluyor. Siz de benim gibi hazir mantar corbasi seviyorsaniz, bir de bu tarifi deneyin. Hem pratik, hem lezzetli, hem de saglikli... Daha ne olsun:))

Malzemeler 

500 gram beyaz kultur mantari

3 orta boy havuc - temizlendikten sonra ince ve kucuk olarak dogranmis

3 su bardagi sut

6 su bardagi su

3 tepeleme dolu yemek kasigi un

Sivi yag

2 kasik tereyagi

Tuz

Mantarlari temizlemek icin beyaz sirke (Limon suyu da olur)

Yapilisi

Once buyukce bir kaba soguk su doldurup, icine de 3-4 kasik beyaz sirke koyuyoruz. Iyice yikadigimiz mantarlari, dogrudan bu suyun icine atiyoruz. Sirkeli suda bekleyen mantarlar hem daha iyi temizlenmis oluyorlar, hem de beyazliklarini muhafaza edebiliyorlar. Sonra temizleyip dogradigimiz havuclari, kucuk bir tencerede, cok az su ilavesiyle yumusayana dek kaynatiyoruz. Mantarlari da sirkeli sudan alip ister kucuk, kucuk, isterseniz de ince ama buyuk dilimler halinde dogruyoruz. Bir tavaya koyup, icine 1-2 kasik sivi yag ilave ederek, kendi saldigi suyunu cekene kadar, tavanin agzini kapatmadan pisiriyoruz. Corbamizi yapacagimiz tencerenin icinde iki kasik sivi yag ile 2 kasik tereyagini kizdirip, unu ekliyoruz. Unun kokusu cikana kadar, renginin kahverengilesmesine izin vermeden, unu kavuruyoruz. Un kavrulunca, cirpma teliyle hizla karistirarak, 6 bardak soguk suyu tencereye ilave ediyoruz. Kaynayana dek devamli karisitiriyoruz. Kaynayinca, daha once hazirladigimiz havucu ve mantari ekliyoruz. 3 bardak soguk sutu de devamli karistirarak ilave ediyoruz. Cok koyu olduysa biraz daha kaynar su ilave ederek kivamini ayarliyoruz. Tuzunu da ekleyip ocaktan aliyoruz. Sicak sicak servis yapiyoruz.

Afiyet olsun!